به گزارش نصر به نقل از فارس، آری مرگ حق است، همانا از خداییم و به سوی او بازمی‌گردیم! به قول معروف شتری است که در خانه همه کس می‌خوابد اما وای از آن لحظه‌ای که هزینه‌ها از همان ابتدا گریبانگیر خانواده متوفی می‌شود.
تمام داستان به اینجا ختم نمی‌شود، هزینه‌های کمرشکنی که پشت سرهم ردیف میشوند، دعوت آشنایان و کسانی که قدم رنجه کرده و در مراسم تشییع شرکت داشته‌اند، اگر بدون صرف نهار، راهی منزل خویش شوند حتما گله و شکایتی پیش خواهد آمد.
متأسفانه چشم و هم چشمی و مدگرایی نیز دامنگیر این‌گونه مراسم شده و اگر خانواده متوفی قدری از تجملات این‌گونه مراسم کم کنند، بعدها باید تحمل شنیدن حرف و حدیث‌ها را نیز داشته باشند.
این روزها هزینه‌های فوت کردن نیز سر به فلک کشیده
متأسفانه در این‌گونه مواقع به جای آن که تسلی خاطر بر خانواده‌ی متوفی شویم، نه تنها سربار آنها شده بلکه کنگر می‌خوریم و لنگر می‌اندازیم و تنها کاری که از دستمان برمی‌آید تحمیل کردن هزینه‌های سرسام‌آور بر خانواده متوفی است.
در این دوره و زمانه که همه چیز به خوبی رنگ باخته و هیچ چیزی در جای خود نیست، مراسم عزاداری نیز شبیه به مراسمی می‌ماند که در آن بساط شدن غذاهای رنگارنگ، آراسته کردن افراد، موجب می‌شود تنها چیزی که به ذهن انسان خطور نکند یاد خدا، روز قیامت و رهایی از وابستگی‌های این دنیا باشد.
روز پنجشنبه که اکثراً یادی از رفتگان خود می‌کنیم من نیز راهی آرامستان وادی رحمت می‌شوم تا جواب تک تک سؤالات خود را پیدا کنم.
خواهر شهیدی که هم غبار از سنگ مزار برادر می‌زداید و هم غبار از دل، انبوهی از جمعیت که منتظر برای خاکسپاری عزیز خویش هستند هر جا که قدم می‌گذاری عزیزی اشک چشم می‌ریزد.
بی‌شک اینجا با سکوت عجین شده است، آنها دارفانی را وداع گفته و آرام در کنار هم خفته‌اند. مهربانی، تنها گمشده‌ای است که می‌توان یافت، تعجب نکنید اگر قدری به روزی فکر کنیم که قرار است میهمان خانه ابدی خود باشیم، با مهربانی و انصاف با یکدیگر برخورد می‌کنیم تا یادی نیک از خود بر جای بگذاریم.
پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید: مردگان‌تان را که در قبرها آرمیده‌اند، از یاد نبرید، مردگان شما امید احسان دارند، مردگان شما زندانی هستند و به کارهای نیک شما رغبت دارند، آنها خود قدرت انجام کاری را ندارند، شما صدقه و دعایی به آنها هدیه دهید.
این بناها برای مردگان!
آنها دارفانی را وداع گفته‌اند اما این بناهای باشکوه برای افرادی است که دیگر نفس در سینه ندارند. هر کدام از ما ممکن است با دیدن این بناها، تصورات ذهنی مختلفی را پیدا کنیم، جای تأسف است انگار هر چه قبر باشکوه‌تر باشد و در مقبره‌های خانوادگی جای گیرد، آخرت نیکی نصیب می‌شود.
قدم در مسیر نادرست اشرافی‌گری نهاده‌ایم و به قبر و شکوه آن، بیشتر از این دنیا و آخرت خود ارزش می‌دهیم.
در قدم اول، سراغ مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری تبریز رفته و از نخستین هزینه‌های متوفی گزارش خود را شروع می‌کنم.
احد فلاحی، مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری تبریز ضمن تأکید بر اینکه روزانه به طور میانگین حدود ۲۵ نفر دفن میشوند، گفت: در حال حاضر ۴۰ شهدای گمنام، ۵۲ تک مزار شهدا و 2 هزار و ۴۴۳ نفر در مزار شهیدان وادی رحمت دفن شده و 3 هزار و ۸۷۸ نفر در وادی رحمت و سایر آرامستان‌های تبریز دفن شده‌اند.
وی قیمت کفن و دفن را 2 میلیون و ۵۰ هزار ریال و قیمت غسل و شستشو را ۷۰۸ هزار و 500 ریال اعلام کرد و افزود: ظرفیت قبور یک طبقه برای ۲۰ سال و ظرفیت قبور دو طبقه برای ۳۰ سال در نظر گرفته شده است که قیمت قبور طبقاتی از ۶ میلیون ریال تا ۳۰ میلیون ریال متغیر است.
فلاحی با اشاره بر طراحی و ساخت طرح توسعه در شمال غربی سازمان خاطرنشان کرد: طرح فوق در چهار باند در مسیر نفت در حال احداث است که هدف از این طرح، دسترسی آسان به بلوک‌های طرفین و دسترسی آسان به پارکینگ انتهای این طرح به مسیر جاده تبریز- سهند شده و از طرفی به جاده اتوبان کسایی متصل شده و ۹۰۰۰ قبر دو طبقه در بلوکی به اسم موزائیک‌سازان نیز در حال احداث است.
مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری تبریز افزود: هدف اصلی از طراحی، نبود مکان مناسب در سطح شهر به علت رعایت شرایط زیست محیطی باعث شده در همان مکان به صورت گسترده و در مکان‌های مشخص و مسیرهای تعیین شده طراحی و احداث گردد.
وی افزود: هدف برخی از خانواده‌ها از ساخت مقبره، دفن شدن متوفی‌ها در یک مکان است در وادی رحمت اکثر مقبره‌های قدیمی، نرده‌ای و به صورت ساده ساخته شده‌اند ولی امروزه ساخت و ساز این مقبره‌ها توسط خانواده‌ها متفاوت شده و برخی نیز جهت زینت‌دهی از سنگ‌های مرغوب استفاده میکنند. حدود ۲۲۰ مقبره‌ی خانوادگی در وادی رحمت موجود است که از سال ۱۳۵۷ کلنگ‌زنی و تأسیس شده و در حال حاضر نیز زمین جهت احداث مقبره‌های خانوادگی به متقاضیان واگذار می‌شود.
فلاحی تصریح کرد : مستندات، قدمت و فلسفه ایجاد مقبره‌های خانوادگی به هزار سال قبل باز می‌گردد. طبق مستندات در قبرستان وادی سلام که قدمت آن به صدر اسلام بازمی‌گردد، مقبره‌های خانوادگی از قدیم‌الایام مستقر بوده است.
لیستی از هزینه‌های سرسام‌آور که بالاخره باید از جایی شروع کرد که نوبتی به سراغ آنها می‌روم، هزینه‌هایی که خانوادههای متوفی چاره‌ای جز انجام آنها ندارند اما می‌توان با قدری انصاف و چشم پوشی از فخرفروشی از برخی هزینه‌های اضافی گذشت.
در این قسمت گزارش، یک مغازه سنگ بری توجه‌ام را به خود جلب کرد، بدون هیچ مکثی سراغش رفتم. ۱۷ سال است که مشغول به این کار هست، آن طور که امجدی، صاحب مغازه این سنگ‌بری گفت، سنگ‌های ایرانی از جمله سنگ نطنز، دلیجان و همدان از ۳۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان متغیر است.
سنگ‌های چینی هم درجه یک و دو دارند و قیمت آنها از ۲ میلیون تا ۲ میلیون و 500 هزار تومان تغییر می‌کند اما در حال حاضر به دلیل تورم موجود و نوسانات دلار، بیشتر سنگ‌های ایرانی به فروش می‌رسد، حک کردن تصویر بر روی سنگ قبر نیز قیمتی جدا حدود ۵۰ هزار تومان دارد.
تاج گل‌های چند میلیونی با عمر یک روزه
تاج گل‌هایی که قیمت آنها بستگی به شاخه گل‌ها دارد، این‌گونه که محمدی، یکی از صاحبان مغازه‌ی گل‌فروشی به ما می‌گوید، قیمت تاج گل‌های یک طبقه از ۲۵۰ هزار تومان شروع و به این ترتیب بالا می‌رود.
اما تاج گل‌های دو طبقه‌ای، آن چنان که پیداست بیشتر از تاج گل‌های یک طبقه‌ای به فروش می‌رسد، قیمت این تاج گل‌ها نیز از ۶۰۰ هزار تومان شروع شده و بالا می‌رود.
گل‌های گلایول، لیلیوم، داوودی و ژربرا در تهیه‌ی این تاج گل‌ها استفاده می‌شود اما هر گل قیمت خودش را دارد، قیمت گل گلایول بین ۳ هزار تا ۳۵۰۰ تومان، گل لیلیوم ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان، داوودی ۷ هزار تومان و گل ژربرا ۳ هزار تومان است.
از تاج گل‌ها که بگذریم، نباید تجملات رستوران را از یاد ببریم، بد نیست سراغ یکی از رستوران‌های موجود در کلانشهر تبریز رفته تا خبری از قیمت غذاها بگیریم.
سرویس کامل جوجه کباب و کباب کوبیده ۳۲ هزار تومان، کباب برگ ۴۵ هزار تومان و مخصوص ۵۵ هزار تومان، اینها قیمت برای یکی از رستوران‌های تبریز با ظرفیت ۵۰۰ نفری است. آن‌گونه که شباهنگ، صاحب این رستوران می‌گوید، بیشتر برای غذای این‌گونه مراسم، کباب کوبیده سفارش داده می‌شود البته این رستوران هزینه‌ای بابت کارت دعوت برای میهمانان نمی‌گیرد.
این قافله عمر عجب می‌گذرد دریاب دمی که با طرب می‌گذرد
نوبتی هم باشد نوبت برگزاری مراسم عزاداری در مسجد است، عزتی مهر، یکی از خادمان مسجد در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، هزینه برگزاری مراسم زنانه و مردانه را حدود ۴۰۰ هزار تومان، هزینه مداح ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزارتومان که گاهی به ۵۰۰ هزار تومان نیز می‌رسد، در کنار هر مراسم عزاداری، هزینه چای، خرما، قند و اعلامیه تا یک میلیون تا یک میلیون و 200 هزار تومان متغیر است.
با یک حساب سرانگشتی هزینه‌یمراسم شام غریبان، سوم، چهلم و سالگرد متوفی حدود ۵ میلیون تومان برآورد می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین رسول برگی، کارشناس امور مذهبی ضمن تأکید بر اینکه ترحیم در لغت به معنای مهربان کردن کسی بر کسی، طلب آمرزش کردن، درود فرستادن بر میت است، افزود: باید برگزاری این مجالس مایه دردسر برای خانواده‌ی متوفی نباشد، طبق روایتی از پیامبر اکرم (ص)، روح متوفی از ترحم و استغفاری که بازماندگان و دوستان برایش انجام می‌دهند، خشنود می‌شود همان‌طور که انسان زنده از هدیه آوردن دوستانش خوشحال می‌شود.
وی با استناد به روایتی از پیامبر اکرم (ص) مبنی بر اینکه ارواح مؤمنین هر شب جمعه اطراف خانه‌های خود می‌آیند و با صدای غمناک و گریان ندا میکنند ای اهل بیت من، ای فرزندانم، ای پدر و مادر و ای خویشان من، به من ترحم کنید با انفاق یک درهم یا لباسی به فقیر بپوشانید که خداوند هم لباسی بهشتی به شما می‌پوشاند، ادامه داد: هزینه‌های میلیاردی که در برخی خانواده‌ها تا ۱۰۰ میلیون رقم می‌‌خورد، از قبرستان گرفته تا سنگ قبر، رستوران، کارت‌های دعوت و اعلامیه‌ها قطعاً با چنین تشریفاتی فرد مصیبت‌دیده در این می‌ماند که بر مرده خود گریه کند یا بر خرج و مخارج آن. دین به هیچ عنوان اجازه چنین تشریفاتی را نداده است از جمله کراهات، خوردن غذای میت است و از مستحبات است که فردی که از دنیا می‌رود بر خانواده وی غذا بفرستند.
برگی افزود: مقبره‌هایی با خرج و مخارج ۱۰۰ میلیونی، به جز فخرفروشی بازماندگان و سؤال و جواب سخت که چرا خرج و مخارج را صرف امور خیریه نکرده‌اند، نصیب آنان نمی‌کند و بر شخصی که از دنیا رفته هیچ خیر و منفعتی ندارد. مقبره‌های خانوادگی قدمت آن چنانی ندارند این اتفاق افتاده که در صورت وجود طایفه و قبیله‌های مختلف ( مقبره‌ی قریش در کاظمین) در قسمتی از قبرستان، یک خانواده کنار هم به خاطر مشخص شدن مقبره دفن شوند اما نه با مقبره‌های تشریفاتی بلکه در یک مکان ساده.
الگویی که باید رسانه‌ای گردد
کارشناس امور مذهبی با اشاره بر اینکه توشه آخرتی که خود شخص می‌تواند با خود به همراه برد، ارزشی بهتر از شخصی دیگر دارد، این یک حقیقت است ولی متأسفانه در جامعه ما اکثر افراد بعد از مرگ خود وصیت میکنند توشه آخرت یعنی قبل از مرگ بتوان قدم مهم و خیر برداشت، تصریح کرد: با این وجود خانواده‌هایی هستند که در صورت توان مالی از تشریفات و هزینه‌های اضافی چشم‌پوشی کرده و هزینه‌ها را صرف امور خیریه، کمک به فقرا، خرید جهیزیه برای نیازمندان، میکنند، این یک الگو است که باید رسانه‌ای گردد.
وی ادامه داد: روایت است روزی امام صادق (ع) در مجلس گروهی عزادار وارد شده و خطاب به آنان فرمود، پروردگار، مصیبت وارد شده بر شما را جبران فرماید، به جبران صبر و تحمل‌تان پاداش خوبی به شما دهد و شخص متوفی را نیز در سایه رحمت خویش قرار دهد سپس از مجلس خارج شدند، این روایت بیانگر آن است که باید مراسم ترحیم را به سادگی برگزار کرد. غذا خوردن نزد مصیبت‌دیدگان از رفتار و کردار زمان جاهلیت است و سنت اسلامی آن است که غذای آنان از سوی دیگران فراهم شود. همان‌گونه که پیامبر (ص) در مورد جعفر بن ابی طالب (ع) چنین رفتاری را در پیش گرفت.
نیاز مبرم به فرهنگ‌سازی
محمد کلامی، مدیرکل کمیته امداد آذربایجان‌شرقی ضمن تأکید بر ورود جدی کمیته امداد در بحث تابلوها گفت : به مرور زمان این طرح با آسیب‌هایی از جمله اینکه برای مردم سؤال بود که چه بخشی از کمک‌ها به دست فقرا و نیازمندان می‌رسد، همراه شد و کمیته امداد سعی کرد این موضوع را به خیریه‌ها محول کند که در حال حاضر نیز مستمندان به طور جدی در این زمینه فعالیت دارد و اخیراً طرح‌های جدیدی در قالب تابلوها ارائه می‌دهد.
وی فرهنگ‌سازی را در این اقدام مؤثر دانست و افزود: قبل از ورود کمیته امداد و خیریه‌ها برای جلوگیری از تشریفاتی از جمله تاج گل‌های چند میلیونی که عمری یک روزه دارند، باید جراید و رسانه‌ها اقداماتی در زمینه فرهنگ‌سازی انجام دهند که در حال حاضر چند مؤسسه نظیر مستمندان و نوبر در ارائه‌ی تابلوها فعال هستند ولی عملاً در جامعه مردم اقبالی به این سمت ندارند.
کلامی با اشاره بر این مطلب که متأسفانه آماده‌سازی فرهنگی توسط محافل فرهنگی در جامعه ایجاد نشده و تا زمانی که فرهنگ‌سازی در خصوص این موضوع در جامعه شیوع پیدا نکند حتی اگر به صورت عملیاتی وارد کار شویم، نتیجه‌ای عاید نمی‌گردد، خاطرنشان کرد: طی جلسات برگزار شده باید در وهله اول فرهنگ‌سازی صورت گرفته و باید توسط امام جمعه محبوب تبریز به دلیل نفوذ اجتماعی بالا، رسانه‌ها و نخبگان جامعه در راستای فرهنگ‌سازی کمک حال ما باشند، معتقدیم نباید هرگونه اقدام توسط کمیته امداد انجام گیرد بلکه با حمایت از خیریه‌ها باید برخی از کارها را به خیریه‌ها محول کنیم تا انجام دهند اما متأسفانه مردم استقبال نمی‌کنند.
خواستم کج بنشینم و راست بگویم، این روزها که خوی اشرافی‌گری و فخرفروشی را همراه همیشگی خود ساخته‌ایم، بی‌شک در تمام جریانات زندگی آن را شاهد خواهیم بود، به گونه‌ای که حتی برپایی تجملات در مراسم عزاداری‌ها را شأن و منزلتی برای خود به حساب می‌آوریم و بدان فخر می‌فروشیم، بد نیست برای چند لحظه‌ای هم که شده فکر کنیم واقعا چه لزومی دارد که مخارج متوفی حتی از خرج و مخارج عروسی هم سبقت بگیرد.
یکی از راه‌هایی که می‌تواند به این معضل خاتمه بخشد، کاهش نرخ تورم در جامعه، فرهنگ‌سازی همچنین حذف چشم و هم‌چشمی و عادت به ساده‌زیستی است که همواره باید بدان توجه کرد.
انتهای پیام/